අහසින් පැමිණි මිනිසුන්ගේ ඉතිහාස කථාව. පහළොස් වැනි අඩිය.
ගුවන් විදුලි වැඩසටහන් මෙහෙයවන්නෙකු වන ජෝර්ජ් නූරි මෙසේ පවසනවා: "පොළොව මත හිටි පැරණි මිනිස්සු අස්වාභාවික අත්දැකීම් වින්දා. අද්භූතජනක දේවල් දැක්කා. ඒත් ඒ සිදුවීමි ගැන විස්තර, කැටයම්, සිතුවම් සහ ලියවිලි රාශියක් හැරෙන්නට අපට නැත්තටම නැතිවී ගිහින් තියෙනවා. ඒත් පැරණි මිනිස්සු අපට යම් යම් දේවල් ඉතිරි කර ගොස් තිබෙනවා. ඉතින් අපට ඇතිවෙන ප්රශ්ණය තමා, ඔවුන් මොන ආකාරයකට ඒවා හැදුවාද කියන එක. අද ඉන්න මිනිස්සුන්ට මේ නිර්මාණ සිදු කළේ කොහොමද කියලා තේරැම් ගන්න බෑ. ඔවුන් ඒ ගැන හොයන්න මෙච්චර ඇදී යන්නේත්, ඒවායේ තියෙන ඒ ගුප්ත බව නිසයි."
මේ පැරණි නිර්මාණ සෑදුවේ කොහොම දැයි සොයාගත්තත්, එයින් සියළුම ප්රශ්ණ විසදෙන්නේ නැහැ. තවත් වැදගත් ප්රශ්ණයක් ඉතුරැ වෙනවා -- මේවා භාවිතා කළේ මොකටද කියන ප්රශ්ණය. සමහර විට මේ ප්රශ්ණ වලට පිළිතුරැ පොළොව මත නොතිබෙනවා වෙන්න පුළුවන්.
____________________________
පැරණි ලෝකය තුළ අපි නොහිතන අන්දමේ පුදුම තාක්ෂණයන් තිබුණා යැයි කීමට ඇති සාධක බොහොමයි. එයින් එකක් තමයි, ලෝකයේ පළමු යාන්ත්රික පරිගණකය කියා හදුන්වන, වසර දෙදාහකටත් වඩා පැරණි යන්ත්රය. මෙය හොයා ගත්තේ 1900 ගණන් වල මුල් භාගයේ හිටි, "ස්පොන්ජ් ඩයිවර්ස්" හෙවත් මුහුදෙන් ස්වභාවික ස්පන්ජි ලබාගැනීම සදහා කිමිදුනු කිමිදුම්කරැවන් විසිනුයි:
ස්භාවික ස්පන්ජි සහ පැරණි කිමිදුම් කට්ටලයක්
මේක හමුවුනේ, ඉවුජියන් මුහුදේ තියෙන ඇන්ටිකිතෙරා නැමති දූපත ආසන්න මුහුදු පතුලේ තිබිලායි. මේ දූපතට ආසන්නයෙනුයි ග්රීසිය තිබෙන්නේ. කිමිදුම්කරැවන්ට ඒ ප්රදේශයේ මුහුද යට, පැරණි නැවක සුන්බන් කොටස් හමුවුණා. මේ සුන්බුන් අතර තිබුණා කොරල් වලින් වැහිච්ච පෙට්ටියක්. එය හදා තිබුනේ ලෝහමය ඇලෝයි වලින්. මේ පෙට්ටිය පසුව ග්රීසියේ ඇතන්ස් කෞතුගාරයට ගෙනයනු ලැබුවා. ඒත් ඒ පෙට්ටිය ඇතුලේ කිසියම් පුදුමාකාර දෙයක් තියෙනවායි කියලා දැනගන්න පුළුවන් වුනේ අවුරැදු 50කට විතර පස්සේයි.