මාබල් බෝලයක්
පොඩි පරීක්ෂණයක් කරමු. මේක ඇත්තටම භෞතික විද්යාඥයින් කරපු පරීක්ෂණයක්.
මාබල් බෝල විදින මැෂින් එකක් මගින්, හතරැස් දිග සිදුරක් තියෙන බෝඩ් එකකට මාබල් විදිමු. සිදුර තුළින් යන මාබල් බෝල ඊට එහා එපිටින් තියන තවත් බෝඩ් එකක වැදිලා, ඒ වැදෙන තැන සළකුණක් හිටිනවා කියලා හිතන්න.
මාබල් බෝල විදිනය, දිගු සිදුර සහිත බෝඩය, සහ ඊට එපිටින් ඇති දෙවනි බෝඩය
දැන් මාබල් විදිනයෙන් මාබල් විදිමු. එතකොට සිදුර තුළින් මාබල් ගිහින්, ඒවා දෙවනි බෝඩ් එකේ වැදිලා, දිගු සිදුරේ හැඩයට සමාන හැඩයක් දෙවනි බෝඩ් එකේ හැදේවි. මේ වගේ:
මාබල් විදීම
මාබල් සිදුර තුළින් ගොස් දෙවනි බෝඩ් එකේ දිගු ඉරක් සෑදීම
දැන් පරීක්ෂණය පොඩ්ඩක් වෙනස් කරලා, සිදුරැ දෙකක් තියන බෝඩ් එකක් පාවිච්ච කර, නැවත මාබල් විදිමු. මොකද වෙන්නේ? දෙවනි බෝඩ් එක මත ඉරි දෙකක් ඇති වෙනව නේ.
සිදුරැ දෙකේ බෝඩය
මාබල් විද්දායින් පසු දෙවැනි බෝඩ් එකේ ඇති වන ඉරි දෙක
ඒ පදාර්ථ ක්‍රියා කරන හැටි. දැන් තරංගයක් ක්‍රියාකරන හැටි බලමු මේ පරීක්ෂණයම තරංග මගින් කරලා. මෙතනදී අපි තරංග විදියට ගන්නේ ජල තරංග. අපි කරන්නේ, බෝඩ් දෙක අඩක් වතුරේ ගිල්වලා, ජල තරංග ඇති කරවන එකයි. මුලින්ම එක සිදුරක් සහිත බෝඩ් එක පාවිච්චි කරමු. පහල පින්තූර වලින් පේන්නේ එතකොට වෙන දේ.
තරංගය සිදුර දෙසට ඇදී යයි
තරංය සිදුර තුළින් යන විට එතැනින් නව තරංගයක් ආරම්භ වෙයි.
එම අළුත් තරංගයේ මධ්‍ය ලක්ෂය හෙවත් උච්චස්ථානය දෙවැනි බෝඩ් එකේ
හැපුණු විට එතැන බෝඩ් එක මත සලකුණක් ඇති වෙයි
ඉහත දී දෙවැනි බෝඩ් එක මත ලැබෙන සළකුණ හෙවත් ප්‍රතිඵලය, අප කළින් සිදු කළ මාබල් පරීක්ෂණයේ ප්‍රතිඵලයට සමාන බව ඔබට පේනවා. අවස්ථා දෙකේදීම ලැබුණේ තනි ඉරක්.
දැන් නැවතත්, තනි සිදුරක් වෙනුවට සිදුරැ දෙකක් සහිත බෝඩ් එකක් තුළින් ජල තරංග යවමු.
දැන් මෙයින් නිගමනය කරන්න පුළුවන් දේ තමා, මාබල් වැනි පදාර්ථයක් සිදුරැ දෙකක් තුළින් විදීමෙන් දෙවැනි බෝඩ් එක මත ඉරි දෙකක් ඇති වන බව සහ ජල තරංග වැනි තරංග සිදුරැ දෙකක් තුළින් යැවීමෙන් දෙවැනි බෝඩ් එක මත ඉරි රාශියක් ඇති වන බවත්.
අපි කලින් කීවා වගේ, ඉලෙක්ට්‍රෝනයක් කියන්නේ කුඩා පදාර්ථයක්නෙ. ඉතිං දැන් ඉලෙක්ට්‍රෝන අණු තනි සිදුර තුළින් විදීමෙන් දෙවැනි බෝඩ් එකේ ඇති වෙන්න ඕනත් මාබල් විදීමෙන් ඇති වුනා වගේ තනි ඉරක්නෙ. බලමු එහෙම නේද කියලා.
ඉලෙක්ට්‍රෝන විදිනයකින්, තනි සිදුර තුළින් ඉලෙක්ට්‍රෝන විදීම
මාබල් පරීක්ෂණයේදී මෙන්ම දෙවැනි බෝඩ් එක මත තනි ඉරක් සළකුණු වෙයි
දැන්, ඉලෙක්ට්‍රෝන සිදුරැ දෙකක් තුළින් විදීමෙන් සිද්ද වෙන්නේ මොකක්ද? ඉලෙක්ට්‍රෝන කියන්නේ කුඩා පදාර්ථයන් නිසා, මාබල් පරීක්ෂණයේදී වගේම දෙවැනි බෝඩ් එක මත ඉරි දෙකක් සළකුණු වෙන්න ඕන. බලමු ඒ පරීක්ෂණයත් කෝකටත් කරලා.
මොකක්? දෙවනි බෝඩ් එක මත ඉරි රාශියක් ඇති වෙලා. මේක අපි ජල තරංග සිදුරැ දෙක තුළින් යැව්වාම ලැබුණු ප්‍රතිඵලයනේ. ඒත් පදාර්ථයක් වන ඉලෙක්ට්‍රෝන යැවුවාම මෙහෙම දෙයක් වෙන්නෙ කොහොමද?
මෙහෙම ප්‍රතිඵලයක් ලැබුණාම විද්යාඥයින් හිතුවා, ඉලෙක්ට්‍රෝන සිදුරැ දෙක තුළින් ගිහින්, එකට එක වැදිලා විසිරිලා ගිහින් දෙවනි බෝඩ් එකේ වැදිලා මෙහෙම ඉරි ගොඩක් හැදෙන්න ඇතියි කියලා. ඉතිං ඔවුන් කලේ, ඉලෙක්ට්‍රෝන එක පාර සිය ගානක් නොවිද, එකින් එක විදින එක. එතකොට ඉලෙක්ට්‍රෝන දෙකක් එකටෙක හැප්පෙන්න විදියක් නෑනෙ.
ඉලෙක්ට්‍රෝන එක බැගින් විදීම
ඉලෙක්ට්‍රෝන එක බැගින් සිදුරැ දෙක තුළින් යාම
මෙයින් විද්‍යඥයන් පැමිණි නොවැලැක්විය හැකි නිගමනය මොකක්ද. ඒක තමා, හෑම ඉලෙක්ට්‍රෝනයක්ම සිදුරැ දෙක අසළට ගොස්, දෙකට බිදී, සිදුරැ දෙක තුළින්ම ගොස්, එහා පැත්තේදී එකෙටෙක හැපී දෙපැත්තට විසී වී ගොස් දෙවැනි බෝඩ් එකේ වැදුනු බව! පහත රෑප වලින් පෙන්නන්නේ මේකයි:
ඉලෙක්ට්‍රෝනය පළමු බෝඩය අසළදී දෙකට බිදීම
දෙකට බිදුණු ඉලෙක්ට්‍රෝනය
ඉලෙක්ට්‍රෝන දෙකක් වුනු තනි ඉලෙක්ට්‍රෝනය සිදුරැ දෙකම තුළින් යාම
සිදුරැ දෙකෙන් එහා පසදී, ඉලෙක්ට්‍රෝන දෙක එකටෙක ගැටීම
විද්යාඥයින් මේ නිරීක්ෂණය තුලින් විශ්මයට පැමිණියා. ඔවුන් මීළගට කලේ, සැබෑ ලෙසම මෙවැනි දෙයක් සිද්ද වෙනවා දැයි බැලීමට සමත් උපකරණයක් සිදුරැ දෙක සහිත බෝඩය අසළින් තැබීම.
සිදුරැ දෙකෙන් අසළ තැබූ නිරීක්ෂක උපකරණය
දැන් ඔවුන් නැවත පරීක්ෂණය සිදු කලා, වරකට එක් ඉලෙක්ට්‍රෝනයක් බැගින් විදිමින්. දැන්, අර නිරීක්ෂක උපකරණයෙන් ඔවුන්ට පෙනුනේ මොකක්ද? ඔවුන්ට පෙනුනේ, ඉලෙක්ට්‍රෝනය සාමාන්‍ය පදාර්ථයක් වගේ සිදුරැ දෙකෙන් එකක් තුළින් යන හැටි. හරියටම මාබල් එකක් වගේ. ඒ වගේම, දෙවැනි බෝඩ් එක මත හැදුනේත් ඉරි දෙකක් පමණයි. නිකං පිස්සු වගේද? ඔවු, විද්‍යාඥයින්ටත් පිස්සු හැදීගෙන ආවා. මොකද, අර බැලීමේ උපකරණයෙන් ඉලෙක්ට්‍රෝනය නිරීක්ෂණය කරනකොට ඉලෙක්ට්‍රෝන සාමාන්‍ය පදාර්ථ වගේ ක්‍රියා කරනවා. නිරීක්ෂණ උපකරණය අයින් කරලා පරීක්ෂණය කරන කොට, ඉලෙක්ට්‍රෝන තරංග වගේ හැසිරිලා, දෙවන බෝඩය මත ඉරි රාශියක් ඇති කරනවා -- හරියට ජල තරංග පරීක්ෂණයේදී වගේ.
මේකෙන් කියවෙන්නේ මොකක්ද? නිරීක්ෂණය කිරීම මගින් ඉලෙක්ට්‍රෝනය තම හැසිරීම වෙනස් කරගෙන තියනවා. ඒ කියන්නේ, ඉලෙක්ට්‍රෝනයට පුළුවන් වුනා, තමා දිහා කවුරැ හරි බලාගෙන ඉන්න බව දැනගෙන, තමන්ගේ හැසිරීම වෙනස් කරන්න!
ඉතිං විද්යාඥයින්, කුඩා අංශු වල හැසිරීම අධ්‍යයනය කරන්න අළුත් විද්‍යාවක් නිර්මාණය කළා. ඒක තමයි "ක්වොන්ටම් විද්‍යාව" කියලා දැන් හදුන්වන්නේ.
"ක්වොන්ටම් මූළධර්මය මගින් යමෙකු විශ්මයට පත් නොවූයේ නම්, ඔහු ක්වොන්ටම් මූළධර්මය අවබෝධ කොටගෙන නොමැත"
- භෞතික විද්‍යඥ, නීල්ස් බෝර්.
ආලොකයේ ද්විමය ස්වභාවය පරමානු වලටත් තියනවා වගේ එහෙනම්. ස්තූතියි ඔබගේ ලිපියට.
ReplyDeleteආලොකය අන්ශුමය ස්වභාවයක් හා තරන්ගමය ස්වභාවයක් දක්වනවා. අපි සාමාන්යෙන් ආලොකය තරන්ගයක් විඩියට අදුන ගත්තට ආලොක අන්ශු වලට වගේ නිශ්චිත ස්කන්ධයක් තියනව. එහෙනම් ආලොකය අන්ශුවක් වෙන්න ඔන. එත් ඒක දක්වන්නේ තරන්ගමය ස්වභාවයක්. පරමානුවත් ඒ වගේද දන්නෙ නෑ එත් මෙතන ප්‍රශ්නෙ තියෙන්නෙ පරමානුව පධාර්තය තෑනිමේ මූලිකම ඒකකය වෙච්ච එකයි
ReplyDeleteIm getting crazy man
ReplyDeleteThis comment has been removed by a blog administrator.
ReplyDelete